آینده پژوهی در گردشگری خوراک و نوشیدنی ایرانی و تعامل با جهان (2)

دکتر سید حسن میرهادی

مطالبه گری گردشگری خوراک و نوشیدنی

در مطالب قبلی در خصوص گردشگری خوراک و نوشیدنی ایرانی و تعامل با جهان ، اشاره به نکات اولیه و استعدادهای به القوه ایران در این حوزه و جایگاه آن در جهان اشاره کردیم. حال در این مقاله می خواهیم به نکات عمیق تری در مطالبه گری در حوزه های دولتی و بخش خصوصی و همه عواملی که می توانندتأثیر در امور گردشگری خوراک و نوشیدنی ایران داشته باشند، مورد توجه و بحث قرار دهیم.

در ابتدای بحث مناسب است در مورد ضرورت پرداختن به امر مهم گردشگری خوراک و نوشیدنی بپردازیم. اصلاً چرا باید به این بحث توجه شود؟

در شرائط کنونی که مشکلات اقتصادی در سطح جهان به ویژه با تحریم ها و عدم توجه به استعدادهای موجود در ایران وارد مراحل غیر قابل توجیه و قابل قبول اقتصادی هستیم، ‌طبیعی است که باید فکری عاقلانه برای رفع مشکلات اقتصادی کرده و بهترین زندگی را برای خود و مردم طراحی و رقم بزنیم خوب بحث ذخائر نفتی و معادن که با تحریم گره خورده و وابسته به تصمیمات سیاسی است و در چند سال اخیر دولت نتوانسته بودجه کافی را برای حل مشکلات اقتصادی تأمین نماید. در حوزه صنعت و تولید، کشاورزی هم متأسفانه اقدام مفید و راهگشائی که بتواند چالش های اقتصادی را حل نماید، صورت نگرفته است. البته در حوصله این بحث نیست که ما بخواهیم مسائل اقتصادی را مورد بحث قرار دهیم و تیتر وار فقط اشاره می کنیم و هر کدام از موضوعات مطروحه فوق جای بررسی و ارائه راهکارهای کارشناسی دارد تا بتوانیم از این موارد برای کمک به اقتصاد بهرمند شویم. اما هدف ما در این مقاله اشاره به استعدادی است که در حوزه گردشگری به خصوص گردشگری خوراک و نوشیدنی در ایران است که می تواند با ارائه برنامه های کاربردی مناسب و بسیج همگانی با مدیریت عالی دولتی و همکاری مؤثر بخش خصوصی و استفاده همه جانبه از متخصصان داخلی و بین المللی و …. به منابع سرشاری از درآمد های ارزی روی آورده و ایران را با اقتصاد بدون نفت و مصرف بی رویه ذخایر طبیعی خود، ‌از یک اقتصاد پویا، جامعه ای مرفه و بی نیاز را بسازیم. البته قطعاً دشمن به سادگی با این ایده و نظر که ایران را مستقل خواهد کرد موافق نبوده و سنگ اندازی هائی خواهد کرد که ما با آگاهی و هوشیاری می توانیم عاقلانه در مقابل آن ایستاده و کار را دنبال کنیم.

با یک حساب سرانگشتی ورود یک گردشگر را از ابتدا که وارد فرودگاه می شود تا به محل اقامتش برسد و اسکان پیدا کند و خوراک، خرید، حمل ونقل و…. موارد دیگر را محاسبه کنید که چند شغل را فعال کرده و چه درآمدی را برای کشور و مردم به ارمغان می آورد و …

حال چگونه می توانیم به این اهداف دسترسی پیدا کنیم و مثل خیلی از کشورهای جهان که نفت و ذخایر طبیعی و امکانات و ثروت ایران را ندارند ولی از طریق جذب گردشگر، زندگی خوبی برای جامعه خود فراهم کرده اند مثل کشورهای مالزی، ‌سنگاپور، ‌ترکیه، ‌اروپا و …. فرق آنان با ما در این نکته نهفته است که ما ثروت داریم و آنان این را ندارند، ‌پس نیازمند هستند و این نیاز باعث ایجاد «انگیزه» و «حرکت» می شود. اگر کمی عاقلانه به تحریم توجه کنیم، برای کشوری مثل ایران که این همه استعدادهای مختلف برای جذب سرمایه و پول دارد که گردشگری یکی از آن است، برای ما یک فرصت محسوب می شود. فکر کنیم ما هم نفت و … نداریم. چه کنیم؟ قطعاً اگر این باور را در سطح مجلس، دولت و مردم بصورت هماهنگ بتوانیم ایجاد کنیم، ‌جامعه بهتر، پویاتر و با نشاط و انگیزه بهتری می توانیم داشته باشیم.توسعه گردشگری یک تعامل همه جانبه ملی است و اگر این کار هماهنگ نباشد، به نتایج مطلوب نخواهیم رسید و دلیل عدم موفقیت امور گردشگری در ایران طی سال های اخیر همین است که اولین مطالبه گری کارشناسی ما از دولتمردان و مسئولین محترم در این حوزه است که چرا درست عمل نکرده ایم و نتوانستیم گردشگر بیشتری جذب ایران کنیم و از درآمدهای کلان آن برای آبادانی کشور استفاده نماییم؟ کدام ارگان و مسئول باید جوابگو باشد؟ آیا کسی مسئولیت پاسخگوئی در این حوزه را دارد؟
حال با عنایت به مطالب فوق، ما نظرات کارشناسی خود را بعنوان مطالبه گری در حوزه گردشگری به خصوص گردشگری خوراک و نوشیدنی ایران بشرح ذیل مطرح می کنیم، شاید مورد توجه مسئولین و متخصصان حوزه گردشگری قرار گرفته و پاسخگو باشند. امیدوار باشیم؟!

مطالبه اول: از مجلس

اولین گام برای احیاء و راه اندازی گردشگری خوراک و نوشیدنی ایران بایستی از مجلس قلم خورده و قوانین لازم را برای اجرای گردشگری خوراک و نوشیدنی بصورت یک ضرورت جدی و لازم در قالب قانونی که پس از طی مراحل قانونی، ‌به دولت ابلاغ شده و وزارت میراث فرهنگی، هنری، گردشگری و صنایع دستی بعنوان بانی اصلی گردشگری قبول مسئولیت کرده و با جدیت کار را دنبال نموده و در ادوار زمانی مشخص گزارش کار به مجلس و دست اندر کاران حوزه گردشگری و مردم ارائه نماید.

مطالبه دوم: از دولت

متاسفانه در بدنه دولت مدعی به عناوین مختلف زیاد است و این تعدد ادعا باعث می شود هیچ ارگان و سازمان مشخصی مسئولیت را قبول نکرده و بحث مهم مطالبه گری و پاسخگوئی را منتفی می کند! در حالیکه اگر با جدیت این امر برای مسئولین مطرح باشد، بایستی یک نهاد مشخص مثل وزارت میراث فرهنگی را مؤظف نمایند تا با برنامه مشخص و زمانبندی شده وارد میدان شده واز همه امکانات کشور استفاده نموده تا این امر مهم با بسیج همگانی همه عوامل مؤثر، ‌کار به نتیجه مطلوب رسیده و پاسخگو باشد.
صدر ابتدا بایستی یک تحقیقات میدانی از وضعیت موجود و بسترهای مناسب برای شروع کار تهیه کرد تا با داشتن اطلاعات به روز و جمع بندی کارشناسانه، اقدام به تهیه برنامه جامع، کاربردی و واقع بینانه توسط دولت با مشورت و استفاده از متخصصان بخش خصوصی نمود.

پس از انجام تحقیقات و تهیه برنامه، بایستی تقسیم کار بین عوامل اجرائي را در قالب یک سازمان گسترده تعریف و سازماندهی کرد. پس از مشخص شدن سازمان و چارت تشکیلاتی که بر اساس شرائط اهراز افراد متخصص را با شرح وظائف مشخص می کند، بایستی روی آموزش جامع همه عوامل اجرائی سرمایه گذاری کرد تا از اجرای یک دست و یک پارچه در سطح ملی مطمئن شد. یعنی همه با ساز کوک و تحت رهبری رهبر ارکستر ساز خوش بنوازند و جذب گردشگر نمایند. بعنوان مثال در سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ چند سفر به مالزی داشتم و در این سفرهای یک ساز کوک را شاهد بودم و آن لبخند مردم با گردشگران بود و اینکه گردشگر را بعنوان ولی نعمت خود می دانستند و با همین یک کار ساده که از آموزش همگانی جامعه حاصل شده بود و دیگر اقدامات دولت مالزی،‌ ما شاهد بودیم که کشور مالزی در صدر ده کشور برتر برای جذب گردشگر قرار گرفت و چقدر درآمدهای کلانی را از این حوزه کسب کردند بطوری که پایتخت سیاسی خود را در کنار شهر قدیمی کوآلالامپور در کنار دریاچه ای به وسعت ۱۴ هکتار و عمق ۱۴ متر کل دولت را با بودجه ای که از جذب گردشگر کسب کردند، ‌ساختند. قبول این موضوع برای ما که تجربه جذب گردشگر را بصورت جدی کسب نکرده ایم، سخت است اما حقیقت دارد و بنده خود شاهد این موضوع بودم.
حال پس از آموزش عوامل مدیریتی و اجرائی، ‌دولت و بخش خصوصی بصورت هماهنگ می توانند وارد اجرای برنامه مدون و کاربردی تهیه شده بشوند. قطعاً یکی از قسمت های برنامه، ایجاد بسترهای پذیرش گردشگر خواهد بود که از طریق تعیین بازارهای هدف تا نحوه اطلاع رسانی و تبلیغات، تا صدور سهل ویزا، تدابیر حمل ونقل مناسب و لذت بخش، اسکان مناسب و بومی ایرانی، تهیه برنامه های آیتینری و برنامه های اجرائی مناسب و لذت بخش برای گردشگران مختلف مخصوصاً گردشگران خوراک و نوشیدنی در طول سفر و اقامت، تربیت تور لیدرهای متخصص و خوش اخلاق و حرفه ای، تهیه بروشور و اطلاعات از مقاصد گردشگری مختلف و …..مورد توجه خاص قرار گیرد.

مطالبه سوم: از متخصصان حوزه گردشگری

اصلی ترین مطالبه از متخصصان حوزه گردشگری، مطالبه گری از مسئولان و تمام سازمان هائی که به نوعی مسئولیت داشته و می توانند در روند پیشرفت کار مؤثر واقع شوند. وظیفه دیگری که می توان از این دوستان توقع داشت، ‌اطلاع رسانی به جا و بموقع برای مخاطبین مرتبط است. تحقیقات و آموزش متکی به تحقیقات و همگام با روش های پیشرفته روز دنیا در حوزه مطالبه از گروه متخصصان حوزه گردشگری مناسب است طلب کرد.

مطالبه چهارم: از دانشگاه

قطعاً آموزش های عالی و کاربردی در صنعت گردشگری می تواند رشد و بالندگی مناسبی را برای تعالی این صنعت ایجاد کند. برای رشد و توسعه هر صنعتی لازمه آن داشتن تخصص و اطلاعات و مهارت کافی برای انجام آن کار می باشد. در نتیجه همه عوامل بایستی در یک روند دائم، ‌خود را با تحقیقات و آموزش های روز نسبت به ارتقاء سطح علمی و دانش خود اقدام نمایند و در این خصوص دانشگاه های داخلی و بین المللی با حمایت مسئولان دولتی و بخش خصوصی می توانند قدم های مؤثری را بردارند و جوانان علاقمند را در این صنعت جذب کرده و بکار گیرند.

مطالبه پنجم: از مردم

ارتقاء سطح فرهنگ مردم برای جذب گردشگر در هر منطقه گردشگری بسیار مهم است. طی سال های اخیر شاهد بودیم که در بعضی از شهرها گردشگران را مورد ضرب و شتم و توهین قرار دادند و این عمل را بعنوان مبارزه با تهاجم فرهنگی یاد کردند! در حالیکه قسمتی از برنامه بایستی به فرهنگ سازی در مردم و مخصوصاً مقاصد گردشگری اختصاص یافته و با آموزش جامعه محلی و ایجاد سودهای مادی و معنوی، سطح آگاهی و فرهنگ را برای جذب گردشگر ارتقاء داد. مدیریت تخصصی جوامع محلی مقاصد گردشگری و استفاده از خود مردم محلی همراه با آموزش و نظارت بر عملکرد آنان، با گذشت زمان و کسب تجربه، شاهد رشد و جذب گردشگران بیشتر خواهیم بود.

نکته مهم برای جذب گردشگر، احترام به عقاید و تفاوت های ظاهری، اعتقادی، فرهنگی و …. اوست. ما باید بدانیم گردشگر آمده تا با کشور، مردم، آداب و رسوم و ….. ما آشنا شود و قرار نیست ما نظرات خودمان را به او تحمیل کنیم. اگر رفتار ما مناسب باشد، طبق عادت دیرینه و کهن ایرانیان و شهره به مهمانوازی، ‌رفتار ما به دل مخاطبان نشسته و آنان را به فکر می اندازد و…..

مطالبه ششم: از نویسنده (بنده)

خوب ما مطالبه گری را از حوزه های فوق بصورت تیتروار و خلاصه مطرح کردیم. حال به نظر شما، از نویسنده این مقاله چه مطالبه ای را باید طلب کرد؟ نظرتان را با سفرنویسان یا شماره مستقیم ۰۹۱۲۱۱۵۲۵۹۳ در میان بگذارید. از شما صمیمانه سپاسگزارم.

مطالبه ششم : از …….

شما از کدام اشخاص یا سازمان ها و ارگان هائی مطالبه گری را در حوزه گردشگری طلب می کنید. نظرات خود را با سفرنویسان به اشتراک بگذارید.

در خاتمه از قدیم می گفتند حتی اگر بچه گریه نکند، ‌مادر به او شیر نمی دهد. پس فرهنگ مطالبه گری و پاسخگوئی مسئولانه را از خود و جامعه شروع کنیم.

ضمناً مقالات آینده پژوهی در صنعت گردشگری خوراک به صور مختلف شامل مصاحبه های تخصصی، برنامه های زنده، ‌برگزاری جلسات و …. ادامه داشته که به موقع به اطلاع شما خواهد رسید.
به امید اعتلای ایران عزیز و سلامتی و به روزی مردم ایران شاد باشید.